Hoogbegaafdheid toen
Bij de eerste “echte” IQ testen in 1905 werd gekeken naar de intellectuele ontwikkeling ten opzichte van leeftijdgenoten. Deze test werd door ontwikkeld tot de huidige IQ testen. Hierbij worden vier typen intelligentie bekeken en samen komt hier een score uit. Volgens de klassieke benadering van intelligentie is er sprake van hoogbegaafdheid bij een score hoger dan 2 standaarddeviaties. Dat staat gelijk aan een score van 130 of hoger. Dat is relatief eenvoudig te meten en ook duidelijk. Daarom wordt daar ook nog veel aan vast gehouden. Vandaag de dag weten we dat er veel meer kenmerken zijn die horen bij kinderen en volwassenen die hoogbegaafd zijn. Maar deze zijn minder makkelijk te meten en vaak op verschillende manieren te interpreteren.
Voorbeelden hiervan zijn; persoonlijkheidseigenschappen, invloed van omgevingsfactoren, soorten IQ , managen van vaardigheden en gevoeligheden.
Kijk hiervoor bij SLO Theorieën en modellen
Hoogbegaafdheid nu
Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.
Dit is een gezamenlijke positieve omschrijving van hoogbegaafdheid die in 2007 door twintig experts op het gebied van hoogbegaafdheid is opgesteld. (Delphi model)
Sterke kanten en problemen van hoogbegaafden (Webb, 1994)
Snelle infoverwerking Ongeduldig
Intrinsieke motivatie Duldt geen instructie
Plezier probleemoplossen Hekel routine
Zoekt causale relaties Houdt niet van onlogica
Houdt van organiseren Maakt complexe regels, bazig
Hoge verwachtingen Intolerant, perfectionistisch
Intense concentratie Negeert anderen, verplichtingen
Hoge energie Frustratie met inactiviteit
Onafhankelijk Verwerpt input anderen
Vele interesses Lijkt ongeorganiseerd
Mijn persoonlijke visie op hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid is voor mij een complex verhaal over mooie mensen die niet altijd de makkelijkste weg kiezen.
Het is niet te vangen in één theorie of denkwijze. Alle facetten van hoogbegaafdheid hebben invloed op elkaar. Hierdoor is soms een kenmerk zichtbaar, soms een gevoeligheid. En soms alleen maar het tempo van praten en schakelen tijdens een gesprek.
Als hoogbegaafden zich zouden houden aan de lijstjes was het allemaal een stuk eenvoudiger. Maar iedereen heeft zijn eigen persoonlijkheid en karakter. Dat gegeven in combinatie met veel verschillende kenmerken maakt het lastig. Het vraagt om kennis, vaardigheden, ervaring en intuïtie om dan de hoogbegaafden te herkennen. Bij kinderen is hoogbegaafdheid soms makkelijker te signaleren. Zij hebben het aanpassen aan nieuwe en andere situaties vaak nog minder geperfectioneerd dan volwassenen.
Samen geven de onderstaande 4 modellen voor mij inhoud aan wat hoogbegaafdheid is.
I Het Kunnen (Grote cognitieve vaardigheden)
Bij iedere hoogbegaafde (kind en volwassenen) ga ik uit van een hoge cognitieve capaciteit. Een hoge cognitieve capaciteit hoeft geen score van 130 of hoger te zijn.
Ook een lagere score met alle kenmerken van hoogbegaafdheid kan aangeven dat iemand hoogbegaafd is. Lees verder
II Het Zijn (Het zijnsluik van Tessa Kieboom)
Daarnaast is er voor mij heel duidelijk een “zijnsluik” zoals erg mooi omschreven door Tessa Kieboom. Tessa benoemt daarbij 1) Perfectionisme in relatie tot faalangst. Perfectionisme houdt hier in dat er een zeer hoog doel is gesteld. En als dit doel niet wordt bereikt kan dit omslaan in faalangst. Daarnaast is een fout maken geen optie waardoor leren uit de weg gaan soms de enige weg lijkt. 2) Rechtvaardigheid. Dit rechtvaardigheidsgevoel is er ten opzichte van alles. Waardoor er regelmatig discussies zijn over wat eerlijk en rechtvaardig is en wat niet. 3) Hypergevoeligheid. Hypergevoeligheid die zorgt voor meer indrukken en waarnemingen waardoor de wereld intenser wordt beleefd. En als gevolg daarvan is er een complexer denkvermogen en grotere emotionele intensiteit. 4) Kritisch ingesteld. hiermee zetten ze zichzelf en andere aan om kritisch te reflecteren op eigen gedrag en houding. Dit is ook een vorm van pijnlijk eerlijk zijn en kan als bedreigen worden ervaren. Lees verder
III De extra gevoeligheden (De overexcitabilities van Dabrowski)
Ook zie ik steeds duidelijker de verschillende overexcitabilities van Dabrowski bij hoogbegaafden. Bij de een in mindere en bij de ander in meerdere mate. lees verder
IV De externe invloeden (Het meerfactoren model van Mönks)
Al deze facetten worden beïnvloedt zoals weergegeven in de het meerfactoren model van Mönks.
1) Voelt een hoogbegaafde zich thuis gezien en gerespecteerd om wie hij is dan zal hij / zij meer zichtbaar zijn. 2) Zal hij zich op school gezien voelen. Dan zal hij meer van zichzelf laten zien en daardoor beter te ondersteunen zijn. 3) Voelt hij zich gewaardeerd en gerespecteerd door ontwikkelingsgelijken. Dan zal hij daar meer zijn eigen keuzes maken en dichterbij zichzelf blijven. Als al deze factoren kloppen kan een hoogbegaafde zich prima ontwikkelen. Helaas hebben we niet altijd invloed op al deze factoren. En hebben deze factoren wel allemaal invloed op een hoogbegaafde. Lees verder
Onze externe invloed – ontwikkelingsgelijken (peers)
Eén van de factoren waar we wel invloed op kunnen uitoefenen is die van ontwikkelingsgelijken. Bij Gewoon Bzonder wil ik een plek bieden om ontwikkelingsgelijken te ontmoeten. Daarmee wil ik ruimte voor groei en ontwikkeling creëren. Ik begeleid iedereen naar zijn eigen individuele doel. Ook vanuit de groepen.
Voor het werken in de groepen heb ik me laten opleiden door Rineke Derksen en Martin Snijders. Voor verdere professionalisering doe ik de Ritha opleiding en neem ik deel aan intervisie.
Individuele en groepsbegeleiding van (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen en volwassenen. Werkend vanuit het principe dat je niet een stukje hoogbegaafd bent en ook niet maar even maar je hele leven. Werken aan een handvat waarmee je jezelf kunt zijn en blijven in onze veeleisende maatschappij waarin sociaal wenselijkheid erg hoog staat aangeschreven.
Creëer je eigen pad voor de toekomst en wees er trots op.
